رويدادهاي تاريخي بهمن ماه
21 ژانويه 329م: سقوط دولت هان ژائو در شمال چين پس از 25 سال حكومت؛ اين دولت توسط هسيونگنوها (هونها) تأسيس شده بود.
21 ژانويه 439م: آغاز جنگ مذهبي در ارمنستان، ميان نيروهاي يزدگرد دوم ساساني (شاه زرتشتي ايران) و ارامنه مسيحي
21 ژانويه 708م: كشته شدن ويتيزا، شاه ويزيگوتها در اسپانيا، پس از 6 سال سلطنت؛ مردم رودريك را به شاهي برداشتند. پسران ويتيزا به آفريقا رفتند و مسلمانان را به حمله به اندلس فراخواندند. اندلس در 711م به دست مسلمانان گشوده شد.
1 بهمن 117خ: شهادت زيد بن علي
21 ژانويه 1793م: اعدام لويي شانزدهم، شاه فرانسه، در 39 سالگي به دست انقلابيون؛ او كه در 1775 به شاهي رسيده بود، در 1792 توسط انقلابيون بركنار شد.
21 ژانويه 1924م: درگذشت لنين، پايه گذار اتحاد جماهير شوروي
1 بهمن 1312خ: درگذشت عارف قزويني، شاعر و آهنگساز ايراني
1 بهمن 1319خ: درگذشت شيخ عباس قمي، صاحب مفاتيح الجنان
22 ژانويه 239م: درگذشت كائو رويي، شاه وِي در شمال چين، در 34 سالگي، پس از 13 سال سلطنت
22 ژانويه 457م: آغاز شورش مردم بيزانس بر ضد فرقه مذهبي نستوري؛ اين فرقه توسط نستوريوس پايه ريزي شده بود و در ايران طرفداران فراواني پيدا كرد.
22 ژانويه 1517م: پايان حكومت مماليك در مصر و تصرف مصر به دست نيروهاي عثماني
22 ژانويه 1901م: درگذشت ملكه ويكتوريا، امپراتوريس بريتانيا، در 82 سالگي، پس از 64 سال سلطنت
23 ژانويه 3102 پ.م: مبدأ گاهشماري كالي يوگا در هند؛ اين تاريخ توسط آريابهاتا (اخترشناس هندي سده پنجم ميلادي) محاسبه شده است. اخترشناسان مسلمان اين تاريخ را به عنوان مبدأ طوفان در آثار خود ياد كرده اند.
23 ژانويه 599م: تولد تايزونگ، امپراتور چين؛ او در 626 به سلطنت رسيد و در 649 درگذشت.
24 ژانويه 41م: كشته شدن كاليگولا، سومين امپراتور روم، در 29 سالگي، پس از 4 سال سلطنت؛ او مانند شاهان مصر باستان، با خواهرش همبستر شده بود.
24 ژانويه 76م: تولد هادريانوس، امپراتور روم؛ او در سال 117 به سلطنت رسيد و در سال 138 درگذشت.
4 بهمن 198خ: درگذشت محمد بن ادريس شافعي، فقيه و محدث و يكي از بزرگان اهل سنت
4 بهمن 313خ: كشته شدن مرداويج، پايه گذار دولت زياري، در اصفهان
25 ژانويه 477م: درگذشت گيسريك، شاه واندالها در شمال آفريقا، در 88 سالگي، پس از 49 سال سلطنت
25 ژانويه 579م (7 بهمن 44-خ): درگذشت عبدالمطلّب بن هاشم، نياي پيامبر اسلام، در 82 سالگي در مكه
25 ژانويه 750م: تولد لئون چهارم، امپراتور بيزانس؛ او در 775 به سلطنت رسيد و در 780 درگذشت.
5 بهمن 701خ: آغاز حكومت آل مظفر در جنوب ايران
5 بهمن 1329خ: درگذشت حسن وثوق الدوله، سياستمدار ايراني
26 ژانويه 405م: تولد آتيلا، رهبر هونها؛ او در سال 453 در مجارستان درگذشت.
6 بهمن 407خ: تولد آلب ارسلان سلجوقي، شاه ايران
6 بهمن 1355خ: درگذشت منوچهر مينوي، اديب ايراني
27 ژانويه 98م: درگذشت نروا، امپراتور روم، در 63 سالگي، پس از 16 ماه سلطنت؛ ترايانوس جانشين او شد و تا سال 117 سلطنت كرد.
27 ژانويه 422م: امضاي پيمان صلح صد ساله ميان ايران و بيزانس، پس از 4 ماه نبرد
7 بهمن 8خ: شكست قبيله هوازن از سپاه 12 هزار نفري پيامبر اسلام در جنگ حنين
28 ژانويه 592م: درگذشت گونترام، شاه فرانكهاي بورگوندي، در 47 سالگي، پس از 31 سال سلطنت
8 بهمن 79خ: شكست حجاج بن يوسف ثقفي، والي عراق، از عبدالرحمان بن محمد بن اشعث، والي شورشي سيستان، در نزديكي شوشتر؛ عبدالرحمان در تابستان بعد شكست خورد و به سيستان بازگشت.
28 ژانويه 814م: درگذشت شارلماني، شاه فرانكها، در 72 سالگي، پس از 46 سال سلطنت
8 بهمن 1348خ: درگذشت سيد حسن تقي زاده، سياستمدار و تاريخ پژوه ايراني
9 بهمن 128خ: شكست امويان از عباسيان در كنار رود زاب در عراق، پس از 10 روز جنگ
9 بهمن 1315خ: درگذشت شيخ عبدالكريم حائري يزدي، پايه گذار حوزه علميه قم
30 ژانويه 330 پ.م: ويران شدن پارسه (تخت جمشيد) به دست اسكندر مقدوني
10 بهمن 554خ: درگذشت ابن عساكر، مورخ
30 ژانويه 1649م: اعدام چارلز يكم، شاه انگلستان، به دست جمهوري خواهان
30 ژانويه 1933م: آغاز حكومت آدولف هيتلر در آلمان كه 12 سال ادامه يافت.
30 ژانويه 1948م: ترور ماهاتما گاندي، رهبر استقلال هند
11 بهمن 2خ (2 شعبان 2ق): نزول آيه 183 سوره بقره و وجوب روزه در ماه رمضان
11 بهمن 102خ: درگذشت يزيد بن عبدالملك، خليفه اموي، در 34 سالگي، پس از 4 سال خلافت
11 بهمن 443خ: پايان سرايش گرشاسب نامه توسط اسدي توسي؛ اين منظومه 9 هزار بيتي پيرامون كارهاي گرشاسب، جهان پهلوان ايراني در دوره پادشاهي فريدون است.
فوريه 325 پ.م: اسكندر مقدوني با كشتي رود سند را تا اقيانوس هند پيمود.
فوريه 324 پ.م: رسيدن اسكندر مقدوني به شهر شوش؛ او 6 سال پيش وارد ايران شده بود و پس از رفتن به آسياي مركزي و هند، از راه سيستان به شوش آمد.
فوريه 134 پ.م: كشته شدن شمعون، شاه يهوديه يا فلسطين
فوريه 129 پ.م: شكست سلوكيان از فرهاد دوم اشكاني در همدان؛ آنتيوخوس هفتم خود را در دره انداخت و كشته شد. بدين ترتيب حكومت سلوكيان بر ايران پايان يافت.
فوريه 9م: آغاز امپراتوري وانگ مانگ در چين كه تا سال 23م ادامه يافت.
فوريه 198م: بناي شهر هواندو در شمال شبه جزيره كره؛ اين شهر در سال 209م پايتخت دولت كوگوريو شد.
فوريه 425م: گشايش دانشگاه قسطنطنيه، پايتخت روم شرقي؛ چند ماه بعد، به درخواست دولت روم، استاداني از ايران رهسپار اين دانشگاه شدند.
فوريه 532م: آغاز ساخت كليساي سانتا سوفيا در قسطنطنيه كه 5 سال و 10 ماه به درازا كشيد.
فوريه 552م: تأسيس حكومت گوك تركها در شمال آسيا كه تا سال 744م پابرجا بود.
فوريه 552م: كشته شدن چيليان توبينگ دوفا، خان هسيانبِيها در مغولستان، پس از 32 سال حكومت؛ او در جنگ با بومين خاقان (رهبر تركان) در هوايهوانگ كشته شد. تا سال 555م، پنج تن از هسيانبيها به قدرت رسيدند ولي سرانجام از تركان شكست خوردند و حكومت 120 ساله هسيانبيها بر مغولستان پايان يافت.
فوريه 579م: درگذشت خسرو يكم ساسامي (انوشيروان)، در 82 سالگي، پس از 48 سال سلطنت
فوريه 631م (بهمن 9خ): درگذشت عبدالله بن اُبَي، رهبر منافقان مدينه
فوريه 745م: شورش عبدالرحمان بن حبيب فهري در تونس بر ضد خلافت اموي؛ او از نوادگان عقبه بن نافع بود و تا سال 755م بر شمال آفريقا فرمان راند.
فوريه 750م (بهمن 128خ): كشته شدن ابوسلمه خلال، نخستين وزير عباسيان، پس از 4 ماه وزارت
1 فوريه 523 پ.م: مصر به يكي از استانهاي شاهنشاهي هخامنشي تبديل شد.
1 فوريه 656م: درگذشت سيژبر سوم، شاه فرانكهاي اوستراسيا، در 26 سالگي، پس از 22 سال سلطنت
12 بهمن 39خ: تولد علي بن عبدالله بن عباس، نياي خلفاي عباسي؛ او در روز شهادت حضرت علي (ع) زاده شد.
12 بهمن 181خ: كشته شدن جعفر برمكي، وزير ايراني هارون عباسي
12 بهمن 1298خ: تولد استاد مرتضي مطهري
2 فوريه 404م: ممنوع شدن مسابقات گلادياتوري به فرمان هونوريوس، امپراتور روم
2 فوريه 962م: تأسيس امپراتوري مقدس روم در اروپا كه تا 1806 پابرجا بود.
3 فوريه 6م: كشته شدن پينگ، امپراتور چين، در 14 سالگي، پس از 6 سال سلطنت؛ روزي يينگ كه نوزادي يك ساله بود، جانشين او شد ولي وانگ مانگ فرمانرواي حقيقي چين بود كه سه سال بعد نيز خود را امپراتور خواند.
3 فوريه 362م: يوليانوس، امپراتور روم، حقوق پيروان همه اديان را يكسان اعلام كرد. به همين سبب، او را امپراتور كافر يا مرتد ناميدند و يك سال بعد هم كشته شد.
3 فوريه 535م: سقوط دولت وِي شمالي در چين، پس از 149 سال سلطنت
14 بهمن 1373خ: درگذشت زرياب خويي، اديب و تاريخ پژوه ايراني
4 فوريه 211م: درگذشت سپتيموس سِوِروس، امپراتور روم، در 65 سالگي در انگلستان، پس از 18 سال سلطنت؛ او در سال 198 تيسفون، پايتخت اشكانيان، را محاصره كرده بود.
4 فوريه 1930م: درگذشت ماركوارت، خاورشناس
5 فوريه 45 پ.م: خودكشي كاتو، سياستمدار رومي، در 50 سالگي؛ او از مخالفان سياستهاي استبدادي يوليوس سزار بود و بسياري از دموكراتها را به دور خود جمع كرده بود ولي با شنيدن اخبار پيروزيهاي سزار، خودكشي كرد.
5 فوريه 628م: درگذشت كاك چانيوپات، شاه كوپان در هندوراس، پس از 49 سال سلطنت؛ چانيميكس كاويل جانشين او شد و تا 695 سلطنت كرد.
5 فوريه 670م: تأسيس نخستين حكومت اسلامي در شمال آفريقا، با بناي شهر قيروان (كاروان) در 130 كيلومتري جنوب تونس كنوني، به دست عقبه بن نافع
5 فوريه 789م: تأسيس دولت شيعه مذهب ادريسيان در مراكش كه تا 985 پابرجا بود.
16 بهمن 643خ: پايان حكومت اتابكان سلقري در فارس
16 بهمن 1273خ: درگذشت آيت الله ميرزا محمدحسن شيرازي، صاحب فتواي تحريم تنباكو
6 فوريه 46 پ.م: پيروزي يوليوس سزار بر مخالفانش، در نبرد تاپسوس در شمال آفريقا؛ از سپاه 80 هزار نفري مخالفان، 10 هزار تن كشته شدند.
17 بهمن 949خ: تولد شاه عباس صفوي
7 فوريه 318م: اعدام سيما يه (مين)، آخرين امپراتور جين غربي در چين، به دست هونها؛ امپراتور مين كه در 313 به سلطنت رسيده بود، در 316 به دست هونها گرفتار شد و دولت جين غربي كه در 266م تأسيس شده بود، سقوط كرد. دولت جين شرقي از 318 تا 420 در جنوب چين فرمان راند.
7 فوريه 457م: درگذشت ماركيانوس، امپراتور روم شرقي، در 61 سالگي، پس از 7 سال سلطنت
7 فوريه 531م: درگذشت كيتايي، امپراتور ژاپن، پس از 25 سال سلطنت
7 فوريه 574م: تولد شوتوكو، نايب السلطنه ژاپن؛ او در 592 به سلطنت رسيد و در 622 درگذشت.
8 فوريه 266م: بركنار شدن كائو هوان، شاه وِي در شمال چين، پس از 6 سال سلطنت؛ بدين ترتيب دولت وي كه در سال 220 تأسيس شده بود، سقوط كرد. كائو هوان در سال 303م درگذشت.
8 فوريه 266م: تأسيس دولت جين در چين كه تا سال 420م پابرجا بود.
8 فوريه 412م: تولد پروكلوس، فيلسوف يوناني؛ او در سال 487 درگذشت.
8 فوريه 565م: درگذشت كانجوي چيتام يكم، شاه پالنكه در مكزيك، در 75 سالگي، پس از 36 سال سلطنت
19 بهمن 62خ: درگذشت ام البنين، همسر حضرت علي (ع) و مادر حضرت عباس (ع)
8 فوريه 1725م: درگذشت پتر كبير، تزار روسيه، پس از 43 سال سلطنت
20 بهمن 121خ: درگذشت هشام بن عبدالملك، خليفه اموي، در 53 سالگي، پس از 19 سال خلافت
10 فوريه 589م: سقوط دولت چِن در جنوب چين، پس از 32 سال سلطنت؛ بدين ترتيب سرزمين چين پس از 369 سال دوباره يكپارچه شد. دودمان سويي كه در 581م به قدرت رسيده بود، تا سال 618م بر چين فرمانروايي داشت.
21 بهمن 98خ: درگذشت عمر بن عبدالعزيز، خليفه اموي، پس از دو سال خلافت
21 بهمن 1334خ: درگذشت عباس اقبال آشتياني، تاريخ پژوه ايراني
11 فوريه 660 پ.م: مبدأ گاهشماري ژاپني؛ روايات ملي ژاپن، اين روز را روز تأسيس امپراتوري ژاپن به دست امپراتور جيمو تنو عنوان كرده اند.
11 فوريه 244م: كشته شدن گورديانوس سوم، امپراتور روم، در 19 سالگي در زائتا (بغداد كنوني)، پس از 6 سال سلطنت
11 فوريه 641م: درگذشت هراكليوس، امپراتور بيزانس، در 66 سالگي، پس از 31 سال سلطنت
11 فوريه 1650م: درگذشت رنه دكارت، فيلسوف و رياضيدان فرانسوي، در 65 سالگي
12 فوريه 146 پ.م: تصرف جزيره كورنت به دست موميوس، سردار رومي؛ كورنت مركز اتحاديه دولت – شهرهاي يوناني بود و با تصرف آن، يونان ضميمه دولت روم شد.
12 فوريه 685م: آغاز حكومت عبدالعزيز بن مروان در مصر كه تا سال 703م ادامه يافت.
12 فوريه 800م: تأسيس دولت اقلبيان در تونس كه تا 909 پابرجا بود.
12 فوريه 1804م: درگذشت امانوئل كانت، فيلسوف فرانسوي، در 80 سالگي
13 فوريه 721م: درگذشت شيلپريك، شاه فرانكها، در 49 سالگي، پس از 6 سال سلطنت
13 فوريه 105م: درگذشت هه، امپراتور چين، در 26 سالگي، پس از 17 سال سلطنت؛ شانگ كه نوزادي سه ماهه بود، جانشين او شد و 18 ماه فرمان راند.
14 فوريه 270م: شهادت قديس والنتين؛ اين روز در جهان مسيحي به عنوان روز عشق (شب والنتاين) گرامي داشته مي شود.
14 فوريه 557م: سقوط دولت وِي غربي در شمال چين، پس از 22 سال سلطنت؛ آخرين شاه از اين دودمان، توبا كو نام داشت كه در 20 سالگي و پس از سه سال سلطنت كشته شد.
15 فوريه 399 پ.م: كشته شدن سقراط (سوكراتس)، فيلسوف يوناني
15 فوريه 557م: تأسيس دولت ژو شمالي در چين كه تا 581م پابرجا بود.
15 فوريه 590م: تاجگذاري خسرو پرويز ساساني در تيسفون به عنوان شاهنشاه ايران؛ او دو هفته بعد، از بهرام چوبين شكست خورد و به بيزانس گريخت.
15 فوريه 706م: كشته شدن دو امپراتور پيشين بيزانس؛ لئونتيوس كه از 695 تا 698 سلطنت داشت و تيبريوس سوم كه از 698 تا 705 امپراتور بود.
26 بهمن 925خ: تولد شيخ بهايي، فقيه و دانشمند مسلمان، در لبنان؛ او در نوجواني به همراه خانواده به ايران كوچيد و در سال 1000 خورشيدي در ايران درگذشت.
27 بهمن 196خ: كشته شدن فضل بن سهل، وزير ايراني مأمون عباسي، در گرمابه سرخس
27 بهمن 643خ: درگذشت هولاكوخان، نخستين ايلخان مغولي ايران، در 51 سالگي، پس از 8 سال حكومت
17 فوريه 364م: درگذشت يوويانوس، امپراتور روم، در 32 سالگي، پس از 8 ماه سلطنت؛ برخي گفته اند كه چون او در صلح با شاپور دوم ساساني، امتيازاتي داده بود، با گاز زغال و در خواب مسمومش كردند.
17 فوريه 440م: درگذشت مسروپ ماشتوتز، مخترع الفباي ارمني، در 80 سالگي؛ او در سال 406م الفباي ارمني را ابداع كرد.
17 فوريه 624م: تولد ملكه وو زتيان، امپراتوريس چين؛ او در 690 به سلطنت رسيد و در 705 بركنار شد و در پايان همان سال درگذشت.
28 بهمن 126خ: تصرف شهر مرو، مركز ولايت خراسان، به دست ابومسلم خراساني
28 بهمن 133خ: كشته شدن ابومسلم خراساني، سردار ايراني
17 فوريه 1304م: تولد ابن بطوطه، جهانگرد مراكشي
18 فوريه 535م: تأسيس دولت وِي غربي در چين كه تا 557م پابرجا بود.
29 بهمن 598خ: تصرف بخارا به دست مغولان
29 بهمن 636خ: تصرف بغداد به دست مغولان و پايان خلافت عباسيان كه 508 سال به درازا كشيد.
18 فوريه 1546م: درگذشت مارتين لوتر، رهبر اصلاح ديني (پروتستان)، در 63 سالگي
0 بهمن 31خ: درگذشت عباس بن عبدالمطلب، عموي پيامبر اسلام و نياي خلفاي عباسي، در 85 سالگي